همشهری آنلاین_ مهدی اسماعیل پور: کوچه باغی زیبا در این محله اصیل و قدیمی که دیوار کاهگلی سمت راستش، گذر شاخه و برگ درختانی است که از پس دیوار کهنه به داخل کوچه سرک کشیده و حال و هوای خاصی به آن بخشیدهاند. نقش بستن طرحها و پاشیده شدن رنگها بر روی دیوار کاهگلی و ترکیب شدن آن با صحنه و صدای بازی و شادی کودکان، معجون فوقالعادهای شده است که به خورد چشم و ذهن انسان میرود. یک روز مهمان اهالی با صفای کوچه باغ «ولیعصر(عج)» وردآورد در اجرای طرح کوچه دوستی، رنگآمیزی و نقاشی دیوار کاهگلی بودیم.
- کوچه باغ قدیمی زیباتر میشود
طرح کوچه دوستی به همت اداره بانوان منطقه ۲۱ اجرا میشود. برخی از اهالی کوچه بهویژه بچهها درحال تکمیل کردن و رنگآمیزی نقاشی و طرحهایی هستند که گروه هنری بانوان «آرت آرش» بر روی دیوارکشیدهاند.
تصاویر گلها، شاخ و برگ درختان و رنگهای قرمز و سبز بر روی دیوار خودنمایی میکنند. در کف پیادهرو هم بازیهای بومی و محلی مانند «لی لی» طراحی شده است. در بین این طرحها، تصویر نقاشی یک قالیچه قرمز رنگ بر روی دیوار جلب توجه میکند که البته کشیده شدن این تصویر دلیل جالبی نیز دارد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.
رئیس اداره بانوان شهرداری منطقه ۲۱ درباره اجرای طرح دوستی در محله وردآورد و انتخاب کوچه ولیعصر(عج) میگوید: «در طرح کوچه دوستی، کوچههایی که هویت، همبستگی، پیوند و نیز تعلق خاطر محلی در آنها بیشتر وقویتر است را شناسایی میکنیم.
پس از اجرای کوچه دوستی در محله شهرک «پاسداران»، اینبار به محله وردآورد آمدهایم که یکی از محلههای قدیمی منطقه ۲۱ به شمار میرود و به داشتن باغها و درختان «خرمالو» و «انار» شهرت دارد. کوچه ولیعصر(عج) نیز یکی از کوچه باغهای قدیمی وردآورد است که وجود باغ انار و دیوار کاهگلی آن جلوهای خاص به آن بخشیده است.
با توجه به این ویژگیها بود که برای اجرای دومین کوچه دوستی منطقه ۲۱، این کوچه را انتخاب کردیم. شهروندان و اهالی این کوچه در اجرای طرح کوچه دوستی همکاری و مشارکت بسیار خوبی داشتند. حتی بچههای کمسن و سال محله از این برنامه استقبال خوبی داشتند. بهویژه از بازیهای بومی و محلی مانند «شمع و گل و پروانه»، «حلزون» و «پرش» و لیلی که در کف کوچه نقاشی شدهاند.»
- طرح قالی برای آذری زبانها
در انتخاب طرحها و رنگها به سلیقه و قومیت قالب محله و کوچه توجه میشود. دلیل نقش بستن تصویر «قالی» بر روی دیوار کوچه ولیعصر(عج) نیز همین است. «معصومه بوبهرژ» تأکید میکند که براساس برنامهریزیهای انجام شده قرار است در هرکدام از محلههای ۱۳گانه منطقه، یک کوچه دوستی داشته باشیم: «پیشبینی شده است که در برنامههای توسعه محلی ۱۴۰۰ این طرح توسعه پیدا کند و در هر محله یک کوچه دوستی داشته باشیم. در اجرای این طرح، انتخاب کوچهها کارشناسی شده است. براساس دستورالعملهای اعلام شده از سوی اداره کل بانوان شهرداری تهران، علاوه بر ویژگیهایی که یک کوچه باید داشته باشد، رضایت و مشارکت شهروندان را نیز باید در نظر بگیریم.
پیش از اجرای طرح با شهروندان کوچه درباره آن گفتوگویی انجام میدهیم و تصاویری از طرحهایی که در محلهها و مناطق دیگر اجرا شده است را به آنها نشان میدهیم و موافقت آنها را میگیریم. حتی پیش از اجرای طرح، تحقیق و پرسوجو میکنیم که چه اقوامی و از چه شهرهایی در آنجا ساکن هستند. برای مثال، اگر ساکنان کوچه بیشتر آذری، یزدی، اصفهانی و یا دیگر شهرها باشند بر اساس آن از المان و نمادهای آن شهر و اقوام در نقاشی و رنگآمیزی کوچه استفاده میکنیم. در کوچه ولیعصر(عج) چون بیشتر ساکنان آذری زبان بودند، طرح فرشها را انتخاب و نقاشی کردیم.»
- مشارکت مردم در نگهداشت محله
این برنامه مهمان ویژهایی نیز از شهرداری تهران داشت. «اعظم پیله وری» رئیس اداره فرهنگی اداره کل بانوان شهرداری تهران که برای افتتاح کوچه دوستی به محله وردآورد آمده بود، به همشهری محله میگوید: «این طرح باتوجه به اینکه اصل و پایه آن بر مبنای مشارکت مردمی است و ارتباط تنگاتنگی با هویت محله دارد، کار بسیار جالبی است.
در همه دنیا اینگونه است که مردم باید در برنامههایی که در شهر و محلهشان اجرا میشود، مشارکت داشته باشند و همین همکاری سبب میشود که در نگهداشت شهر تلاش کنند. اینکه در چنین طرحهایی بچهها نیز مشارکت دارند بسیار تأثیرگذاراست. تجربه اجرای این طرح در کوچههای مختلف شهر نشان میدهد که کوچه دوستی در رسیدن به اهدافی که برای آن در نظر گرفته شده، موفق بوده است. اگر هم مردم در کوچههایی مشارکت آنچنانی نداشته باشند به گمانم در انتخاب کوچهها اشتباه کردیم و بسیارمهم است که چه کوچهای را انتخاب میکنیم.»
- اهالی کوچه از طرح دوستی میگویند
«فاطمه رجبی» از شهروندان کوچه ولیعصر(عج) است که از اجرای طرح کوچه دوستی در محل زندگیاش رضایت دارد: «این برنامه که در کوچه ما انجام شد، کار بسیار خوبی بود. به سبب چنین طرحی که کوچه را زیباتر کرد، سپاسگزاریم. البته چون دیوار باغ، قدیمی و کاهگلی بود، برای نقاشی کردن سطح صاف و یکدستی نداشت، اما رنگی شدن و نقاشی بر روی این دیوار در روحیه مردم تأثیر مثبت میگذارد و امیدوارم که این قبیل کارها ادامه داشته باشد.»
«مونا جعفرزاده»، مربی پیشدبستانی و شهروند ساکن کوچه ولیعصر(عج) که خودش در اجرای طرح و نقاشی و رنگآمیزی دیوار مشارکت دارد درباره طرح کوچه دوستی میگوید: «بچهها باید یاد بگیرند که در اداره شهر و کارهای مرتبط به کوچه و محله خودشان مشارکت داشته باشند.
همچنین آنها باید یاد بگیرند که به طبیعت و محل زندگی خود احترام بگذارند. این قبیل کارها به سبب آموزشی بودنش حاوی نکاتی است که بر روی فکر و ذهن بچهها بسیار تأثیرگذارخواهد بود. بهویژه که این آموزشها با رنگ و نقاشی همراه است.» «امیرمهدی یل» ۱۴ساله، یکی از کودکانی است که درحال رنگ وآمیزی و کشیدن نقاشی است.
امید مهدی نظر خود را درباره طرح کوچه دوستی اینگونه بیان میکند: «من پیش از این بسیار نقاشی کشیدهام که اغلب آنها بر روی کاغذ است و اینکه بر روی دیوار نقاشی میکنم، برایم تازگی دارد. نقاشی را که بر روی این دیوارکشیدهام، دوست دارم و هر روز آن را تماشا میکنم.» «سیما سلطانی» یکی دیگر از ساکنان کوچه ولیعصر(عج) درباره اجرای این طرح میگوید: «بسیار سپاسگزاریم که چنین طرحی در این کوچه اجرا میشود. البته اگر پیش از آن دیوار باغ را مرمت میکردند، این طرحها و رنگها جلوه بسیار بهتری داشت. اما وجود این طرح و رنگها تأثیر زیادی در روحیه ما و شاد شدن بچهها دارد.»
«شمسالله فرجنیا» یکی از ساکنان مو سپید کرده و سالخورده ساکن کوچه ولیعصر(عج) است که کنار خانهاش بر روی یک صندلی نشسته است و نقاشی کشیدن و بازی کردن بچهها را تماشا میکند. آقا شمساللهدر اینباره میگوید: «این همه طرح و رنگ جلوه خوبی به کوچه داده است و وقتی به این دیوارها و بازی کردن و نقاشی کشیدن بچهها نگاه میکنیم، از آن لذت میبریم. هرکسی این کار را انجام داده است، دستش درد نکند.»
نظر شما